Νέα «προίκα» 25 δισ. ευρώ προσφέρουν στις τράπεζες κυβέρνηση και τρόικα ευελπιστώντας ότι έτσι θ'ανοίξουν οι στρόφιγγες των δανείων. Η κυβέρνηση από την πλευρά της προσδοκά ότι με το νέο αυτό πακέτο εγγυήσεων που ενέκριναν ΔΝΤ, Ε.Ε και ΕΚΤ να διατεθεί στις τράπεζες, θα διευκολυνθεί η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας και θα προχωρήσει η αναδιάρθρωση του πιστωτικού συστήματος.
Ωστόσο παρά τις εγγυήσεις που ήδη έχουν δοθεί μέχρι σήμερα στις τράπεζες, τα δάνεια χορηγούνται με το σταγονόμετρο καθώς η ύφεση έχει περιορίσει δραστικά τη ζήτηση κυρίως για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια. Ταυτοχρόνως οι τράπεζες είναι αναγκασμένες να περνούν από διπλό κόσκινο τους υποψήφιους δανειολήπτες είτε πρόκειται για νοικοκυριά είτε για επιχειρήσεις.
Την ίδια ώρα που ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ στην τρόικα παρέδιδε μαθήματα κοινωνικής αλληλεγγύης, αναφέροντας ότι «οι συνταξιούχοι συνέβαλαν όσο μπορούσαν στη δημοσιονομική μεταρρύθμιση, αλλά τώρα η κυβέρνηση πρέπει να εφαρμόσει τη νομοθεσία για την πάταξη της φοροδιαφυγής των υψηλών εισοδημάτων και μεγάλων περιουσιών», η κυβέρνηση προχωρούσε στην κατάθεση τροπολογίας με την οποία επεκτείνεται το πακέτο στήριξης των τραπεζών με άλλα 25 δισ. ευρώ. Πρόκειται για νέες εγγυήσεις οι οποίες θα επιτρέψουν στις τράπεζες να καλύψουν τις ανάγκες τους σε ρευστό. Με τη νέα αυτή «παροχή», το ύψος του πακέτου αρωγής των τραπεζών αγγίζει αισίως τα 78 δισ. ευρώ. Ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου ανέφερε ότι οι πρόσθετες εγγυήσεις είναι απαραίτητες προκειμένου να ενισχυθεί η ρευστότητα στην αγορά.
Με μορφή εγγυήσεων
Για τον ίδιο λόγο, λίγο μετά την υπογραφή του Μνημονίου η κυβέρνηση με τροπολογία που είχε περάσει από τη Βουλή παρείχε στις τράπεζες εγγυήσεις ύψους 15 δισ. ευρώ, πλέον αυτών που δεν είχαν αξιοποιηθεί από το πακέτο των 28 δισ. ευρώ που είχε αποφασίσει η προηγούμενη κυβέρνηση της Ν.Δ. Το πακέτο αυτό των εγγυήσεων όμως δεν συνέβαλε στην αύξηση των χορηγήσεων καθώς οι τράπεζες συνέχισαν να χορηγούν με το σταγονόμετρο τα νέα δάνεια. Η επέκταση με άλλα 25 δισ. ευρώ, η οποία σημειωτέον αποτελεί προϋπόθεση για την εκταμίευση της νέας δόσης του δανείου, καταδεικνύει είτε ότι έπεσαν έξω οι υπολογισμοί που είχαν κάνει μόλις πριν από δύο μήνες περίπου η κυβέρνηση σε συνεργασία με τους τεχνοκράτες της τρόικας είτε ότι η κατάσταση παρά τις αρχικές προσδοκίες δεν βελτιώθηκε μετά την υπογραφή του Μνημονίου. Ο κ. Παπακωνσταντίνου παραδέχθηκε χθες στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ότι «οι τράπεζες ακόμα δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε διεθνείς πηγές χρηματοδότησης».
Βέβαια τα στοιχεία που έχει δημοσιοποιήσει μέχρι στιγμής η Τράπεζα της Ελλάδας για τις εκταμιεύσεις των νέων δανείων είναι μάλλον απογοητευτικά. Ιδιαίτερα στα νοικοκυριά, τον Ιούνιο η αύξηση των δανείων ήταν μόλις 2,5% ενώ οι νέες εκταμιεύσεις σε στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια δεν κατόρθωσαν να υπερκαλύψουν τις αποπληρωμές που πραγματοποίησαν οι παλαιοί δανειολήπτες. Η κατάσταση είναι ελαφρώς καλύτερη στα επιχειρηματικά δάνεια, τα οποία στο πρώτο εξάμηνο εμφάνισαν μια μικρή αύξηση της τάξεως του 3,2%. Στο σύνολο όμως της οικονομίας η πιστωτική επέκταση κινείται με ρυθμό 2,5%, ο οποίος μάλιστα συνεχώς επιβραδύνεται. Ο κ. Παπακωνσταντίνου επισήμανε ότι ακόμη και ο χαμηλός αυτός ρυθμός, σε μία περίοδο ύφεσης και μηδενικής πρόσβασης των τραπεζών στις διεθνείς αγορές, είναι πολύ σημαντικός. Οπως είπε, οι τράπεζες πρέπει να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την πραγματική οικονομία.
Αποθαρρυντικά επιτόκια
Με την επέκταση του πακέτου των εγγυήσεων η κυβέρνηση, όπως είπε, φιλοδοξεί να ενταθεί ακόμη περισσότερο η χρηματοδότηση από την πλευρά των τραπεζών.
Οι τράπεζες από την πλευρά τους αναφέρουν ότι η μείωση των χορηγήσεων δεν οφείλεται μόνο στην περιορισμένη ρευστότητα που οι ίδιες διαθέτουν αλλά στην υποτονική ζήτηση που υπάρχει στην αγορά. Οι ίδιες δανείζονται αποκλειστικά από την ΕΚΤ και το αυξημένο κόστος που αναγκαστικά επιβαρύνει τα επιτόκια χορηγήσεων αποθαρρύνει τους συνετούς υποψήφιους δανειολήπτες. Η προσπέλαση των επιχειρήσεων στον τραπεζικό δανεισμό γίνεται με πολλά προσκόμματα καθώς οι τράπεζες ζητούν ολοένα και μεγαλύτερες εγγυήσεις. Οπως υποστηρίζουν τραπεζικά στελέχη, η έκρηξη των κόκκινων δανείων και οι μαζικές διαγραφές μη εξυπηρετούμενων δανείων, γεγονότα που επισήμαναν οι εκπρόσωποι της τρόικας, αναγκάζουν τις τράπεζες να εφαρμόζουν αυστηρότερα κριτήρια δανειοδότησης σε σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν της επίπλαστης ευφορίας.
Οσον αφορά την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος, η κυβέρνηση μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου θα έχει ολοκληρώσει τη μελέτη με τους συμβούλους που θα προσλάβει την ερχόμενη εβδομάδα. Παράλληλα θα υπάρχει και η μελέτη της Αγροτικής Τράπεζας για το σχέδιο αναδιάρθρωσής της. Ο κ. Παπακωνσταντίνου πιστεύει ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή θα έχουν προχωρήσει και οι όποιες συζητήσεις γίνονται για το μέλλον των τραπεζών.
